De afgelopen weken hebben we vele vragen ontvangen over de aanbiedingen die de zogenaamde ‘oude gevallen’ hebben ontvangen van de NAM. Ook deelde u de problemen waar u tegen aanloopt met deze aanbiedingen. We hebben alles gebundeld (anoniem) en gedeeld met de NAM. Ook hebben we aanvullende vragen gesteld over de afhandeling van de oude schadegevallen en de ‘spelregels’ hieromtrent. Hieronder leest u de vragen die we hebben gesteld. De NAM heeft onze vragen serieus beantwoord en naar aanleiding hiervan de vragen en antwoorden geüpdatet.
Op verzoek van de minister heeft NAM heeft een aanpak ontwikkeld voor het afhandelen van openstaande schades van voor 31 maart 2017. Naar verluidt gaat dit om ruim 6.000 gevallen – exacte aantallen en indelingen blijven elkaar tegenspreken.
NAM: Het precieze aantal schademeldingen varieert doordat er soms sprake is van meerdere schademeldingen op één adres. Dat is waarom onder meer de Minister van EZK en NAM spreken over ‘ruim zesduizend’. Dit zijn de schademeldingen die bij de aankondiging van het nieuwe schadeprotocol in het NAM en CVW-systeem nog als niet-afgerond openstonden (voorbeeld: de schademelder heeft de antwoordstrook nog niet getekend). Deze schademelders hebben begin maart een procesbrief ontvangen met de mededeling dat zij voor 1 juli 2018 een aanbod zullen ontvangen van NAM of CVW. Ook bevat deze brief een beschrijving van het bijbehorende proces tot en met 1 juli 2018.
Het afhandelen van juist die oude schades is een cruciaal onderdeel in het op een ander spoor krijgen van het dossier Gaswinning Groningen. Het vormt een etterende wond met een uitstraling op alle terreinen van het dossier. Voor veel bewoners is het gaswinningsdossier volledig synoniem met de ellende waarin zijzelf of hun familieleden, vrienden of buren al jaren in verkeren. Het verdient de volle aandacht van iedereen die begaan is met deze mensen maar ook van iedereen die wil dat het Gaswinningsdossier een nieuwe kans gaat krijgen.
NAM: Alles is erop gericht om alle ruim zesduizend schademeldingen voor 1 juli 2018 van een aanbod te voorzien. NAM doet hiervoor haar uiterste best. De teams van NAM en CVW zijn hiertoe geïntegreerd. Ook zijn er meer dan vijftig extra medewerkers ingeschakeld.
NAM heeft spelregels opgesteld met daarbij enkele voorbeelden en Q&A’s. Op 4 april heeft NAM een memo ingebracht bij de Bestuurlijke Tafel met daarbij een bijlage van de arbiter, mede namens NCG, en provincie Groningen. In die Memo’s staat soms aanvullende, soms net iets andere informatie. Ook binnen de spelregels, voorbeelden en Q&A’s komen onduidelijkheden voor.
NAM: Het is vervelend als er, ondanks onze inspanningen, toch nog onduidelijkheden bestaan. Het aanbod van NAM is een tweede poging is om de nog lopende schademeldingen af te ronden (na Schone Lei en vouchers). In een aantal gevallen leidt tot onduidelijkheid. Onze bedoeling is om zo duidelijk mogelijk te zijn. Als er na lezing van deze antwoorden nog onduidelijkheden bestaan, laat ons dat dan zo spoedig mogelijk weten.
Tot welke problemen dit gaat leiden bij de uitvoering van de aanpak is nog moeilijk te zeggen aangezien momenteel nog maar een gering aantal aanbiedingen de deur uit zijn. De eerste reacties druppelen nu binnen. Momenteel is onze grootste zorg de vele vragen die er onder schademelders leven. Het systeem is in inmiddels zo ingewikkeld dat het voor insiders soms al moeilijk is uit te leggen, laat staan aan mensen op afstand, die een gewoon leven proberen te leiden.
NAM:Inderdaad, het heeft even geduurd voordat de eerste aanbiedingen konden worden verstuurd. Dit komt mede doordat er op verzoek van de regio nog een aantal aanpassingen is gedaan. De belangrijkste daarvan is dat het voor alle ruim 6.000 schademeldingen mogelijk is gemaakt om de gang naar de Arbiter Bodembeweging te maken (en dat dit niet beperkt blijft tot de schademeldingen met C schade boven €25.000). Het tempo waarin NAM schademeldingen van een aanbod voorziet gaat nu omhoog. We liggen op schema om 1 juli te halen. U kunt met uw vragen terecht bij uw casemanager, en bij CVW en NAM (zie onder voor details).
Aantal vragen die we n.a.v. de documentatie hebben:
Spelregel 1b: reeds afgehandelde schademeldingen worden niet heropend – dit geldt ook als men een voucher heeft geaccepteerd of als ‘oude’ schademelding na 1 februari 2018 is afgerond.
Vragen: Wat is de situatie bij mensen die de voucher hebben geweigerd? Of niet hebben gereageerd? Bij de voorbeelden lezen we in het derde voorbeeld een geval waarin u “heeft afgezien” van de voucher. Daarmee komt u niet meer in aanmerking voor een aanbod. Wat betekent hier “afgezien”? Is dat ‘niet reageren’ of ‘expliciet geweigerd’? Of beiden? En is het fair om mensen die er expliciet van hebben “afgezien” uit angst voor de finale kwijting formule nu volledig te weigeren?
NAM: De bedoeling van de formulering ‘U heeft hier van afgezien’ was om aan te geven dat de bewoner de voucher expliciet had afgewezen. Het Gasberaad heeft gelijk, dat had inderdaad duidelijker geformuleerd kunnen worden. De tekst is daarom aangepast. De looptijd van de vouchers blijft ongewijzigd. Schademelders met een openstaande ‘oude’ schademelding behouden de vrije keuze tussen het aanbod van NAM of een eventueel openstaande voucher. Verlopen vouchers kunnen niet worden verzilverd. Deze groep valt ook niet onder de 6000.
Uit het voorbeeld blijkt ook dat het bij éénzijdig gesloten C-dossiers kennelijk alleen gaat om meldingen die in 2012 zijn gedaan en in 2013 een afwijzing hebben gehad. Is dat zo?
NAM: Dit is onjuist; dit geldt voor alle eenzijdig gesloten C-dossiers. Deze schademelders hadden, nadat zij het oude schadeprotocol hadden doorlopen, destijds (2017) de mogelijkheid om een voucher te accepteren in het kader van Schone Lei. Een groot deel heeft dit ook gedaan.
Spelregel 3a in combinatie met 3c: Alle schademelders ontvangen voor 1 juli een aanbod. Schademeldingen groter dan 25.000 euro worden automatisch voorgelegd aan de arbiter. Schade wordt vergoed conform de uitspraak van de Arbiter.
Vragen: Krijgen ook de hogere schades, boven de 25.000 euro, een aanbod van meer dan 25.000 euro? (het zijn niet de schademeldingen die boven die grens uitkomen). Waarschijnlijk wel maar dat kan hier explicieter vermeld worden. Wat gebeurt er bij een afwijzing vervolgens bij de Arbiter? Gaat die de zaak beoordelen zoals tot dusver het geval? Dus een uitspraak doen over causaliteit en aansprakelijkheid? Of een oordeel/uitspraak over het aanbod/calculatie van NAM geven? Zijn twee verschillende dingen, in het laatste geval is het inclusief C-schades en staat causaliteit niet meer ter discussie.
NAM: Ja, het gaat hier inderdaad om schademeldingen waarvoor geldt dat de totale C-schade op het bijbehorende adres is gecalculeerd op meer dan €25.000. Het is daarom goed mogelijk dat zij een hoger aanbod ontvangen dan €25.000. Bij dezen de door het Gasberaad gewenste expliciete vermelding. Het aanbod is in deze gevallen vaak een kwestie van maatwerk. Net als de overige schademelders heeft deze groep drie weken de tijd om het aanbod te accepteren. Doen zij dit niet binnen deze periode, dan komt het aanbod te vervallen. De schademelding wordt dan automatisch (want: C-schade is groter dan €25.000) voorgelegd aan de Arbiter Bodembeweging. De Arbiter beoordeelt de schademelding vervolgens eigenstandig.
In de Memo van 4 april lezen we dat bij het aanbod ook de calculatie zelf wordt meegezonden. Wij zouden dat ook opnemen in de spelregels. Of iets in de trant van een ‘onderbouwd aanbod’.
NAM: Ja, u ontvangt de kostencalculaties als bijlage bij de Aanbiedingsbrief met het aanbod van NAM. Zie ook Vragen en Antwoorden op de website www.nam.nl/6000.
Spelregel 4 – Geen nieuwe processtappen
Vragen: Er zijn schademelders die alleen nog maar een eerstelijnsrapport hebben (vooral a/d orde in buitengebied). Volgens de huidige regelgeving van de Arbiter kunnen ze dan niet de arbitrage in omdat er geen contra-rapport is. Kennen al gevallen die geweigerd zijn bij arbiter om die reden maar op grond van deze spelregel ook geen contra meer kunnen nemen. Er zijn ook mensen die alléén nog maar een inspectierapport hebben en zelfs geen eerstelijns beoordeling (fase 2, proef buitengebied), hoe gaat dat richting arbiter?
Wat als bewoners zelf een schadecalculatie willen laten maken om te kunnen beoordelen of het aanbod van NAM in de buurt komt van wat ze nodig hebben? Vooraf of achteraf als NAM aanbod er ligt. Kunnen zij dat vergoed krijgen?
NAM: Het klopt inderdaad dat veel schademelders zich in een verschillende fase van afhandeling bevinden. Afgesproken is dat NAM het aanbod doet op basis van waar de schademelding zich bevindt in het proces. Dit betekent dat wordt uitgegaan van de reeds aanwezige informatie in de vorm van de in het schadedossier aanwezige schaderapporten. Er worden geen nieuwe processtappen gezet. Omdat NAM alle C-schade vergoedt (zie spelregels), behoort het in principe niet uit te maken of een contrarapport wel of niet aanwezig is. Mocht u van mening zijn dat het aanbod van NAM niet juist is of dat er belangrijke punten missen, dan heeft u de mogelijkheid om het aanbod niet te accepteren en de schademelding voor te leggen aan de Arbiter Bodembeweging. Indien nodig kan de Arbiter Bodembeweging een nader onderzoek gelasten. U heeft hiervoor opnieuw drie weken de tijd (dit komt neer op zes weken na dagtekening van de aanbiedingsbrief van NAM).
Spelregel 5 – Overig
Onder b. wordt gesteld dat schademeldingen die onderdeel uit maken van versterkingsoperatie worden meegenomen in de versterkingsoplossing. Vraag: Wat betekent dit? Dat er geen aparte afronding van de schademelding meer komt? Tot dusver heeft NAM en overheid die twee zaken steeds strikt gescheiden en hier ineens niet meer?!?? Weten deze mensen dat al? Is dat met ze gecommuniceerd? Zij hebben wel gewoon de ‘procesbrief’ van de NAM gekregen met de mededeling dat ze aanbod zullen krijgen. En kan dit wel? Nu er ook onzekerheid is over het vervolg van de versterking. Straks worden deze mensen geconfronteerd met een versterking die niet doorgaat en een schade die niet wordt vergoed.
NAM: Dit betreft een kleine afgebakende groep van hooguit enkele tientallen schademeldingen waarvoor geldt dat dit onderdeel is van een lopende versterkingsopgave. In deze situatie wordt het aanbod gebruikt voor de versterkingsopgave.
Onder c. staat dat complexe schades, een woning in stutten of behorend tot NCG-categorie ‘maatwerk’ een passende oplossing wordt gezocht.
Vraag: wij kenden wel NCG-categorie ‘complex’ maar niet categorie ‘maatwerk’. Nu zijn het ineens verschillende categorieën? Wat gebeurt met ‘bijzondere situaties’? Die staat hier niet vermeld, zou wel volledig zijn. Wat is een passende oplossing? Dit kan niet alleen aan NAM en gedupeerde worden gelaten, voor de sake van beide partijen niet gelukkig. Bemiddeling/betrokkenheid van burgemeester, Onafhankelijk Raadsman of wie dan ook lijkt ons aan te bevelen.
NAM:Het gaat hier om schademeldingen (vaak met C-schade groter dan €25.000) die niet op een standaardwijze kunnen worden afgedaan. Deze bewoners krijgen een aanbod op maat. Indien nodig, zal NAM de hulp inroepen van betrokken lokale bestuurders. Ook hier geldt dat indien u het aanbod van NAM niet accepteert, u de schademelding kan voorleggen aan de Arbiter Bodembeweging. Dit laatste gebeurt automatisch als de C-schade groter is dan €25.000.
Spelregel 6c – Toegang tot waardevermeerderingsregeling Schademelders die de voucher buitengebied hebben 4 geaccepteerd komen in aanmerking voor een met de waardevermeerderingsregeling vergelijkbare voorziening.
Vraag: wordt deze voorziening actief aangeboden aan de mensen die de voucher ergens het afgelopen jaar hebben geaccepteerd of moeten zij deze aanvragen?
NAM: Een goede suggestie. Als u onderdeel bent van de Proef Buitengebied en de voucher al heeft geaccepteerd, ontvangt u medio mei een brief van NAM met verdere informatie.
Hier vindt u een PDF van de vragen en antwoorden van het Groningen Gasberaad aan de NAM
