Vanmiddag is het Bestuursakkoord tussen Rijk en Regio gepresenteerd waarin afspraken voor het vervolg van de afwikkeling mijnbouwproblematiek zijn gepresenteerd. De afspraken op Hoofdlijnen vinden wij onvoldoende recht doen aan wat Groningers nodig hebben en mogen verwachten van het Rijk en Regio.
Failliet
Het systeem wat in de afgelopen jaren is gebouwd, met een strikte scheiding tussen schade en versterken, met een eindeloze reeks versterkingsregimes, met vele loketten en regelingen, is in onze ogen failliet. Bewoners worden gek van de bureaucratie, uitvoeringsinstanties krijgen geen grip op planningen, proceskosten blijven stijgen en problemen worden administratief afgehandeld in plaats van opgelost.
Door ons en anderen is bij voortduring aangedrongen op een crisisaanpak. Dat betekent per definitie iets anders doen dan wat je altijd, of normaal, gewend was te doen.
Het probleem bij de Versterking (en bij de rest van het gaswinningsdossier) zit juist al jaren in de uitwerking en de uitvoering. Aan goede bedoelingen op papier geen gebrek – we herinneren ons nog de Versnellingsmaatregelen van begin dit jaar. Maar in de praktijk verzandt dit keer op keer in verstikkende verantwoordingsregels, nieuwe protocollen, adviescommissies of regelingen en komt er niks echt van de grond. Dat het nieuwe Akkoord hier geen antwoord op heeft maakt het voor ons ongeloofwaardig.
Onze teleurstelling was groot toen bleek dat er bij de partijen van het Bestuursakkoord géén ambitie of intentie was om juist deze elementen aan te pakken. De oplossingen werden en worden louter en alleen gezocht binnen het bestaande systeem. Dat gegeven leidt ertoe dat het zeer de vraag is hoeveel van dit geld direct ten goede zal gaan komen aan de inwoners en hun huizen. Het grote risico is dat een substantieel deel van dit miljard -opnieuw- verdwijnt in het technocratische systeem van deskundigen, adviezen, verantwoording, commissies, regelingen, ingenieursbureaus, protocollen. Van 1,5 mld. kunnen onbedoeld ook veel kastjes en muren bij gebouwd worden.
Onze inzet was een brede ambitie om Groningen en de Groningers in het gaswinningsgebied over de hele linie anders te benaderen. Niet afwachtend maar proactief, wij komen naar ú toe. Niet vanuit wantrouwen maar vanuit vertrouwen. Niet om uit te leggen, maar om te luisteren.
Wat nodig is voor de oplossing van de problemen van bewoners is een aanpak die integraal, inclusief en individueel is. Al die drie elementen passen niet in het huidige systeem.
De integrale benadering; het komen tot één loket voor schade, versterken en alles wat daartussen zit.
De inclusieve benadering; iedereen heeft recht op veilig wonen in een schadevrij huis. Maatwerk is nodig, maar niet gebaseerd op bestuurlijke afwegingen of computermodellen.
De individuele benadering; de persoonlijke situatie van mensen verschilt. Dat weegt in het huidige systeem onvoldoende mee. Alle afwegingen zijn gericht op technische, juridische en vooral financiële kaders.
Lichtpuntjes
Dat de bestuurders het beeld van een “finale kwijting” krachtig verwerpen is positief. Of en wanneer een volgende kans komt voor een ‘omzwaai’ is wel ongewis. Dat de koppeling schade/versterken, de funderingsproblematiek en de achtergestelde positie MKB en agrarische sector duidelijk zijn geagendeerd betekent hoe dan ook dat we nog niet klaar zijn.
