Wie: Hendrik (50)
Woonplaats: Zandeweer
Huis: Een vrijstaande woning uit 2005
Te maken met: Hendrik heeft de gaskraan dichtgedraaid en streeft naar nul op de meter. Hij had bevingsschade in 2012 en heeft daarna allerlei duurzame aanpassingen aan zijn huis doorgevoerd.
Op een zomeravond in augustus van 2012 zit Hendrik met zijn gezin op de bank in de woonkamer. Ze zijn net terug van vakantie en kijken naar de televisie. Een rustig avondje, totdat ze schrikken van de aardbeving bij Huizinge met een geschatte zwaarte van 3,6.
‘We hoorden eerst een stuk gerommel in de grond en toen een knal, alsof er een vliegtuig door de geluidsbarrière ging. Nou, dat was een beving, dat hadden we gelijk door. Ik werd er niet bang of naar van, maar het was wel iets aparts’, zegt Hendrik. ‘Ik voelde duidelijk dat alles schudde. Ik keek uit het raam en zag de lantaarnpalen als stokjes heen en weer slingeren. Dat was echt heftig.’
Hendrik controleert in de dagen erna zijn woning. Hier en daar wat haarscheurtjes, vooral in de hoeken van de kamers en bij de aansluitingen tussen het dak en de buitenmuren. Hij doet een schademelding bij de NAM.
Er komt al gauw een inspecteur langs. ‘Hij maakte wat foto’s, zag de schade en was heel schappelijk. Het is allemaal keurig opgelost, hij lag niks in de weg. Wij hebben een schilder een prijsopgave laten maken en die is toen gelijk goedgekeurd door de NAM. De schilder kon alles dichtkitten en wegsauzen.’ Hendrik heeft geen slechte ervaringen met de NAM. De afhandeling was in 2012 ruimhartig en snel klaar.
Na de zware beving bij Huizinge heeft Hendrik niet meer bewust een aardbeving gevoeld en ook nooit meer zijn huis hoeven laten controleren op schade. ‘De constructie is gewoon goed. Het huis komt uit 2005 en is gebouwd op een betonplaat van achttien centimeter dik. Daar hebben we van dommigheid geluk mee gehad, want dat schijnt de beste manier te zijn om huizen bevingsbestendig te maken. Heipalen kunnen knakken door al het geweld, maar zo’n betonplaat houdt het wel.’
De beving was voor Hendrik een bevestiging van iets wat hij al wist – dat het overal anders moet qua energievoorziening. Hij wil niet afwachten, maar juist zelf initiatief nemen. ‘Het gasprobleem, het aardolieprobleem, dat gaat verder dan Groningen. We stoken onze eigen aardbol kapot. We moeten de wereld wel een beetje goed achterlaten voor ons nageslacht. En de technologische ontwikkelingen gaan nu zo hard, dat het tegenwoordig heel goed mogelijk is om een nul op je energierekening te krijgen. Daar moet je gewoon in meegaan.’
‘Je moet als inwoner van Groningen niet alle verantwoordelijkheid bij de NAM neerleggen, maar ook kijken naar wat jij kunt doen voor het milieu. Een investering doen in zonnepanelen, bijvoorbeeld. Dat is een keer minder met vakantie. Misschien een lastige keuze, maar daar begint het mee. Het is ook goed om je oren en ogen de kost te geven, want de overheid heeft heel wat subsidies beschikbaar gesteld om je woning te verduurzamen.’
‘Het is de kunst om van een nood een deugd te maken’, vervolgt Hendrik. ‘De meeste vernieuwingen en innovaties komen uit een nood of een tekort voort. Ik heb het idee dat veel mensen zich niet bewust zijn van alle mogelijkheden. Het gaat vaak over stijl en inrichting van een woning, maar dit is veel belangrijker. Wij hebben daarom voor ons eigen huis duurzame oplossingen gezocht. We stookten al jaren hout, maar hebben daar nu alternatieve stromen van energie bij.’
Hendrik heeft een houtkachel, een pelletkachel, zonnepanelen, zonnecollectoren en een verwarmbaar voorraadvat van vijfhonderd liter water. Ook heeft hij zijn huis goed geïsoleerd, gebruikt hij duurzame vloerverwarming en doet hij aan hemelwateropvang. Koken gaat bij Hendrik met een inductieplaat.
In de zomer zetten de zonnecollectoren zonlicht om in warmte, waarmee het watervat op zolder wordt verwarmd. In dat vat zitten twee spiralen: eentje voor warm water en eentje voor de verwarming, zoals de vloerverwarming. ‘Dat vat is zo op tachtig, negentig graden. In een mooie zomer hoef je dan helemaal niet bij te stoken voor je warmwatervoorziening.’
Als het vat in de winter te koud wordt, slaat automatisch de pelletkachel aan. In de pelletkachel gaan samengeperste stukjes houtafval, zogenaamde pellets. Die lijken op een soort schapenbrokjes. ‘De pelletkachel ontsteekt automatisch. Die laten we vooral aan op de achtergrond en als wij er niet zijn. Als we thuis zijn, steken we de houtkachel in de woonkamer aan. Daarvoor moeten we echte houtblokken stoken.’
Hendrik heeft zonnepanelen om zonlicht om te zetten in elektriciteit, maar ook deze zonnecollectoren voor de omzetting van zonlicht naar warmte.
De combinatie van aanpassingen aan zijn huis zorgt ervoor dat Hendrik al ongeveer vier jaar evenveel energie opwekt als dat hij verbruikt. In de winter verbruikt hij wat meer, in de zomer wekt hij juist meer op. In het afgelopen jaar leverde hij zestig kilowattuur terug aan het net. ‘Dat is heel weinig. Het is dus heel mooi in balans. Ze ben je behoorlijk zelfvoorzienend en heb je steeds minder van buitenaf nodig.’
Sterker nog: in juli heeft Hendrik zijn gaskraan dichtgedraaid. Hij neemt dus helemaal geen gas meer af, maar heeft het gas nog niet helemaal laten afsluiten. ‘Als je van het gasnet af wilt, moet je daarvoor betalen. Daar wacht ik nog even mee. Maar ik kan eigenlijk niet meer terug, want ik heb al geen gasketel meer. De gaskraan is bij ons dicht en die gaat ook niet meer open.’
‘We zijn altijd al een beetje aan het pionieren geweest’, vervolgt Hendrik. ‘Ik heb destijds een van de eerste series aan zonnepanelen gekocht. Een partij van zestien, met een omvormer erbij, heb ik toen zelf aangelegd en aangesloten. Daar moet je natuurlijk wel een beetje technisch voor zijn. Ik vind het vooral ook heel erg leuk, die technische snufjes. En het is een uitdaging om met de nieuwe ontwikkelingen mee te gaan.’
Zo kijkt Hendrik altijd naar nieuwe opties om zijn huis nog meer energieneutraal en zelfvoorzienend te maken. Hij heeft nagedacht over warmtepompen, maar die verbruiken voor hem ’s winters te veel energie. Ook een klein windmolentje heeft hij overwogen, maar die zou voor een particulier niet rendabel zijn. Wel komen er misschien nieuwe zonnepanelen, die al een omvormer ingebouwd hebben.
‘Het is een uitdaging, ik vind het leuk en het gaat om duurzaamheid. Je moet het vooral vanuit idealisme doen. Sommige investeringen haal je er niet snel uit, maar je bent er daarna wel vanaf. Je maandlasten gaan omlaag en je leeft duurzamer. Ik vind dat mensen daar veel meer mee bezig moeten zijn. Het moet je ook boeien, maar iedereen kan er zich in verdiepen.’
‘Wat ik doe, en zelfs wat we hier in Nederland doen, is wereldwijd natuurlijk slechts een druppel op een gloeiende plaat. Maar je moet bij jezelf beginnen’, vindt Hendrik. ‘En kijk hier eens om je heen. Dit is toch fantastisch, met de landerijen en de schaapjes. Daarvoor ga je in Groningen wonen. Die geweldige omgeving, dat kan ook zonder olie en gas.’
Geschreven door Menno van der Meer
