Wie: Will en Ann
Woonplaats: Kropswolde
Huis: Een familiehuis uit 1905
Te maken met: Will en Ann zijn al vijf jaar van het gas af. Ze hebben hun huis met onder andere een luchtwarmtepomp helemaal duurzaam gemaakt.
Al zeker vijf jaar is het huis van Will en Ann niet meer aangesloten op het gasnet. De gasleiding is ontmanteld, de gasketel afgezworen. En het ontbreekt ze aan niets; altijd is er warm water en altijd is het in huis lekker op temperatuur. Ze snappen niet waarom niet meer mensen leven zoals zij. ‘Het is ecologisch beter en het bespaart geld’, vat Will samen. ‘Wie wil dat nou niet?’
In plaats van een gasketel hebben Will en Ann een vanuit China geïmporteerde luchtwarmtepomp die warmte uit de lucht gebruikt om water te verwarmen. De pomp is aangesloten op een warmwaterbuffervat van driehonderd liter. Op het dak hebben ze ook nog eens dertig zonnepanelen, die zo’n zesduizend kilowattuur per jaar aan elektriciteit opleveren. En met een inductiekookplaat koken Will en Ann op de zon.
Is het dan duur, zo’n hele nieuwe installatie? Volgens Will juist niet. ‘Een gasaansluiting, dat is pas duur. De energietransitie levert geld op. Je kunt geld verdienen zonder gasaansluiting en dus ook zonder milieuvervuiling en gasbevingen.’ Will en Ann hebben hun systeem vijf jaar geleden zonder subsidies gekocht. En de aanleg is volgens hen ook niet lastig; ze hebben destijds de warmtepomp aangesloten op de oude verwarming en geen enkele radiator hoeven te vervangen.
De besparingen zijn aanzienlijk. Toen Will en Ann nog gas gebruikten, waren ze daar ongeveer 250 euro per maand aan kwijt. Nu betalen ze nog maar een tientje per maand aan energieleverancier GreenChoice voor elektriciteit. Dat is dus 120 euro per jaar – al hoeven ze dat lang niet altijd te betalen en krijgen ze in zonnige jaren zelfs geld toe, omdat hun zonnepanelen dan terugleveren aan het net.
De gele gasleiding is losgekoppeld van het gasnet. Hij is al vijf jaar niet meer in gebruik.
‘Iedereen die gas gebruikt, betaalt per maand 20 euro voor de gasaansluiting en de gasmeter’, berekent Will. ‘Daar staat de gewone man niet bij stil. Dat is dan 240 euro per jaar. Als je dat optelt voor alle huishoudens in Nederland, kom je uit op 2 miljard euro voor de gasbedrijven. Nou, daar gaat mijn geld mooi niet heen.’
Als Will en Ann alle investeringen bij elkaar optellen en hun besparingen van de afgelopen vijf jaar uitrekenen, dan komen ze tot de conclusie dat ze na vier jaar de investeringen er al uit hadden. Ze ‘verdienen’ dus al een jaar aan hun keuze om van het gas af te gaan. En dat blijft nog wel even zo, voorspelt Will: ‘Onze luchtwarmtepomp gaat wel dertig jaar mee.’
De enige beving die Will gevoeld heeft, was die van februari 2015 bij Kropswolde met een zwaarte van 1,9 op de schaal van Richter. Niet veel later ontdekten ze toen scheuren. Ann, die wel wat af weet van bouwkunde, weet zeker dat die door bevingen komen. ‘Dit huis staat er al langer dan een eeuw. Er was nooit wat aan de hand en nu zijn er ineens scheuren. Daar maak ik me wel zorgen over. Het gewoon griezelig.’
Een inspecteur heeft de schade drie jaar geleden gedeeltelijk erkend. Een bedrag van 3.600 euro werd uitbetaald en daar kwamen tien zonnepanelen bij. Ze hebben het geld niet gebruikt om herstelwerkzaamheden uit te laten voeren. ‘Dat heeft geen zin’, zegt Will. ‘Bij een nieuwe beving komen de scheuren opnieuw. En die bevingen kunnen ook zwaarder worden. Ik denk dat iedereen dat onderschat.’
In het huis zitten meerdere scheuren. Deze scheur hebben Will en Ann zelf dichtgesmeerd.
Will en Ann zien een nieuwe inspectie van hun huis niet zitten. Ze hebben geen trek in allerlei strijd over erkenning van schade en bovendien geen vertrouwen in de kundigheid en eerlijkheid van de inspecteurs. Ze kiezen er liever voor om te blijven verduurzamen, bijvoorbeeld door acht nieuwe zonnepanelen te kopen.
Will zou graag zien dat meer Groningers hun huis verduurzamen. Wat hem betreft is het ook helemaal niet duur of moeilijk om van het gas af te gaan. ‘De Groningers en het Gasberaad moeten niet in beraad over het gas, maar moeten helemaal van het gas af. Dat moet de prioriteit zijn. Zelf onderzoek doen en initiatief nemen, dat is belangrijk.’
En als een inwoner van het bevingsgebied wil verduurzamen, dan moet diegene volgens Will niet een hybride systeem gaan gebruiken. Dan ben je immers nog altijd aangesloten aan het gasnet en betaal je mee aan de boringen en bevingen. ‘Ze hebben het altijd maar over productieverlaging’, zegt Will. ‘Maar we moeten echt van het gas af. Als je hier in Groningen woont, heb je daar toch alle belang bij?’
Van pelletkachels is Will geen fan. ‘Dat is helemaal niet zo duurzaam. In plaats van gas stook je dan hout, dat in Canada en de Verenigde Staten met subsidie wordt gekapt. En het is niet mogelijk om zoveel bomen te planten en te laten groeien als dat mensen hout opstoken.’ Ann vult aan: ‘Hele bossen gaan eraan, overal kaalslag. Dat is ook een ecologische ramp.’
Per maand betalen Will en Ann tien euro voor elektriciteit. In zonnige jaren krijgen ze dankzij hun zonnepanelen geld terug.
Will zweert dus bij luchtwarmtepompen, waar de overheid tegenwoordig ook subsidies voor verstrekt. De warmte die de pomp uit de buitenlucht haalt, wordt afgegeven aan het water van de cv-installatie. Will heeft geen vloerverwarming, geen dubbele muren en ook niet veel geïsoleerd. Dat is volgens hem niet nodig, zo lang de warmtepomp maar genoeg capaciteit heeft. Dan is het binnen zelfs warm als het buiten vriest.
‘Het is ideaal’, zegt Will. ‘En het is heel simpel, want de lucht is er altijd. En het is beter dan projecten met aardwarmte. Dan moet je weer in de grond boren, wat meer kans op bevingen met zich meebrengt. Dus kiezen we voor de lucht. Dat werkt altijd en is veilig.’
Will en Ann vertellen aan familie en vrienden vaak wat ze allemaal hebben veranderd en hoe goed het voor hun werkt. Maar het komt heel weinig voor dat ze iemand overtuigen om hun voorbeeld te volgen. ‘Dan luisteren ze wel, maar doen ze er niks mee’, zegt Ann. ‘Terwijl het is bewezen dat het werkt.’
Will begrijpt niet dat veel mensen de voordelen van een luchtwarmtepomp niet inzien. Hij merkt dat er veel tegenstand en onbegrip is. ‘Het is soms net alsof je op een andere wereld leeft. Maar daar moeten we boven staan. We blijven het uitleggen.’ Ann vult aan: ‘We moeten wel, want we hebben maar één aarde. Daar moeten we zuinig op zijn. En wat wij doen bespaart ook nog eens geld. We hopen dat iedere bewoner van het bevingsgebied dat gaat begrijpen.’
Geschreven door Menno van der Meer
