De eerste ervaringen met de waardedalingsregeling (vervolg)

Er is veel te doen over de rekenmethode die IMG heeft gekozen om de waardedaling van woningen te berekenen. Ook het Groninger Gasberaad werd overvallen door het besluit van IMG om daarbij volledig het advies van de commissie Hammerstein te volgen en de methode Atlas voor gemeenten te gebruiken terwijl er van verschillende kanten bezwaren tegen deze methode waren aangedragen en niet door de minsten.
Vooral het uitgangspunt van 20% erkende schade in een gebied om in aanmerking te kunnen komen voor compensatie stuit op kritiek. De rekenmethode Invisor, ontwikkeld door professor De Kam, zou voor veel woningen met name aan de randen van het aardbevingsgebied een veel hogere uitkomst geven van de waardedaling. Er is op die plekken wel degelijk schade, maar die is lange tijd stelselmatig niet erkend en daardoor deels ook niet meer gemeld. Het percentage erkende schade als grondslag voor de berekening van waardedaling is daarom discutabel.

Ook de WOZ-waarde van januari 2019 die wordt gebruikt voor de waardebepaling van een huis is niet altijd en overal een goede indicator. Sommige gemeenten houden bij het bepalen van de WOZ-waarde al rekening met de aardbevingsschade in het gebied en de daardoor ontstane (imago-)schade aan huizen en houden om die reden de WOZ-waarde laag. Op andere plekken gebeurt dat niet. Ook beleidsverschillen tussen gemeenten hebben zo invloed op de compensatie die bewoners aan de ene of de andere kant van een gemeentegrens krijgen voor de waardedaling van hun huis.

Bij sommige inwoners is twijfel of ze er goed aan doen het bedrag bij IMG te accepteren, bijvoorbeeld omdat ze zich eerder bij Stichting WAG hebben aangesloten. Leden van stichting WAG kunnen ervoor kiezen gebruik te maken van de Waardedalingsregeling van IMG. Zij moeten hun deelname bij stichting WAG dan opzeggen en een overeenkomst tekenen. De vordering die door de deelnemer aan Stichting WAG was overgedragen, wordt hiermee weer terug geleverd, dit heet in juridische termen een ‘retrocessie’. In de overeenkomst staat ook dat de Stichting WAG de succes-fee bij IMG gaat innen. Het percentage succes-fee kan 5, 7,5 of 10 procent zijn, afhankelijk van het tijdstip van inschrijven als deelnemer bij Stichting WAG. Of deze constructie juridisch houdbaar is, moet nog blijken. Ook als dat (niet) zo zou zijn is het aan de (oud)deelnemers zelf om te bepalen of ze vanuit loyaliteit en solidariteit wel hun bijdrage leveren aan Stichting Wag.

Woningeigenaren die eerder een aanbod van NAM accepteerden zijn van de nieuwe regeling uitgesloten. In het Algemeen Overleg Mijnbouw van 10 september hebben verschillende Kamerleden aan de minister gevraagd hoe wordt omgegaan met bewoners die volgens de IMG-berekening recht hebben op een (soms veel) hoger bedrag dan ze destijds van NAM kregen. Minister Wiebes heeft aanvankelijk gevraagd om voorbeelden van deze situaties. Ruim honderd zaken kwamen via Kamerleden en anderen op zijn bureau terecht. Dit was kennelijk niet overtuigend genoeg, maar wel aanleiding om een ‘nader onderzoek’ te laten doen. Volgens de coalitie een enorme overwinning, maar het is ons oprecht volstrekt onduidelijk wat er nog onderzocht moet worden. De kwestie is op zichzelf overzichtelijk: het aantal gevallen wat het betreft staat vast, de verklaring is duidelijk, de vraag om aan te vullen tot het bedrag wat men in deze regeling anders had gekregen is eenvoudig. Het bedrag wat ermee gemoeid zou zijn, is simpel uit te rekenen. Wat wil je nog meer weten?!?

De beslissing om het niet te doen wordt met dit onderzoek simpelweg vooruitgeschoven. Tot na de verkiezingen.

Er staat inmiddels op de site van de IMG een specifieke verwijzing een bezwaar- en evt daarop volgende beroepsprocedure vermeld. IMG geeft aan dat, mocht de hoogste bestuursrechter oordelen dat de rekenmethode Invisor gebruikt had moeten worden voor het bepalen van de waardedaling, IMG de compensatie zal aanvullen. Het wachten is daarbij op de uitspraak in hoger beroep van de Stichting Wag. Of een hoger beroep in een casus die wordt aangespannen door een bewoner. Voor het zover is, zullen er eerst bewoners moeten zijn die bezwaar aantekenen op het besluit van IMG over de methode Atlas van Gemeenten. Na het besluit van de rechtbank daarover kan er in beroep worden gegaan waarna een uitspraak van de Bestuursrechter volgt. Het zal dus nog wel even duren voor er duidelijkheid komt over welke rekenmethode het uiteindelijk gaat worden.

Het IMG geeft aan dat de regeling wordt geactualiseerd en vermindering van waardedaling door het afnemen van seismische risico’s reden kan zijn voor aanpassing van de percentages. Maar ook als je woning op een later moment in de versterkingsoperatie zou worden toegevoegd aan de sloop-/nieuwbouw is dat van invloed op je aanvraag. Als bewoner neem je dus een gok door wel of niet meteen compensatie aan te vragen. Bewoners in de andere gemeenten moeten sowieso nog even wachten tot de regeling ook voor hun postcodegebied wordt opengesteld. Net als eigenaren van bedrijfspanden, voor hen wordt een aparte regeling bedacht. Ook bij waardedaling zien we dus verschillen tussen bewoners ontstaan door veranderende regels en spelers.

Tenslotte is het vreemd dat de integrale regeling van de waardedaling niet is gepubliceerd door IMG. Op de website van IMG zijn teksten te vinden die de waardedalingsregeling beschrijven, maar deze teksten wijzigen regelmatig. Zo zijn er op 19 november 2020 op de website van IMG opeens 3 afwijzingsgronden voor de waardedaling te vinden, terwijl deze afwijzingsgronden op 31 oktober nog niet te vinden waren op de website. Dat roept vragen op en leidt tot onrust. IMG zou er goed aan doen om de volledige regeling integraal te publiceren zodat aanvragers weten waar ze recht op hebben.

Delen