Vanochtend verscheen het onderzoeksrapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid. De conclusie van dit rapport is hard. De aanbevelingen die de Onderzoeksraad deed in 2015 zijn onvoldoende opgevolgd. Essentiele stappen in het herstel van vertrouwen zijn niet genomen. Het scheiden van veiligheidsbelang en exploitatievergunning tussen ministeries heeft niet plaatsgevonden. Economische Zaken (EZ) is zowel onderdeel van de exploitatie als hoeder van alle in het geding zijnde belangen. Net als de Onderzoeksraad pleit het Groninger Gasberaad inmiddels al jaren voor het scheiden van deze petten. Dit was een relatief eenvoudige maatregel, het Gasberaad kan het niet anders zien dan dat het politieke onwil is geweest om dit niet te doen.
Verantwoordelijkheid Staat
Een belangrijke conclusie is dat de Staat nu eindelijk de verantwoordelijkheid moet nemen voor de schadeafhandeling.
Het Gasberaad dringt erop aan dat de overheid nu op zeer korte termijn via een eigen (rampen)fonds een simpel, transparant en royale de schadeafwikkeling voor de inwoners ontwikkelt en garandeert. De staat moet garant staan voor het fonds en kan verhaal halen bij de NAM als aansprakelijke partij. Dáár hoort die discussie te liggen en niet als conflict tussen een particulier versus een multinational. Uitgangspunt voor de procedure moet, in navolging van de door arbiters gehanteerde ‘bewijsvermoeden’, de omkering van de bewijslast zijn. Dáár waar de bodem heeft bewogen (gedaald, getrild, anderszins) als gevolg van gaswinning gaan we er primair van uit dat dat mijnbouwschade betreft.
Veiligheid en versterking
De Onderzoeksraad constateert dat de versterkingsoperatie een enorme impact heeft. In omvang en intensiteit. Zij legt daarbij, tot teleurstelling van het Groninger Gasberaad, niet een directe relatie met de veiligheid. Als veiligheid voorop staat, hoe verhoudt zich dat dan tot een dergelijke versterkingsoperatie? Is die verantwoord? De conclusie had moeten zijn: Het enig acceptabel gaswinningsniveau is een dusdanig niveau dat een dergelijk, diep ingrijpende versterkingsoperatie overbodig maakt.
Het instellen van een nieuw orgaan die een integrale visie maakt, met een proactieve aanpak waarbij meerdere departementen betrokken zijn is een goed advies. De huidige aanpak is volgens het Groninger Gasberaad een doodlopende weg.
