Het Groninger Gasberaad maakt zich zorgen over de aanpak rondom de aardbevingen in Groningen. Het Gasberaad ziet dat de gaswinning in Noordoost Groningen een zich langzaam voltrekkende ramp is met grote gevolgen voor de psychische en lichamelijke gezondheid van de bewoners. De Nationaal Coördinator Groningen, Hans Alders, presenteerde onlangs zijn Meerjarenprogramma “Aardbevingsbestendig en Kansrijk Groningen 2016-2021” (MJP) waarin hij een aantal grotendeels pragmatische oplossingen presenteert zonder zich actief te richten op het herstel van vertrouwen van de Groningers.
Herstel van vertrouwen heeft geen plek in het MJP
Uit het Meerjarenprogramma blijkt op geen wijze dat er gewerkt gaat worden aan het “herstel van vertrouwen”. En het wantrouwen onder de Groningers is groot. De essentie van het wantrouwen zit in het feit dat de veroorzaker van de schade bepaalt hoe de schade (en de preventie) wordt afgehandeld. Of soms nog erger, zij bepalen of jij in een veilig huis woont/moet wonen, of niet. En daar verandert het Meerjarenprogramma niets aan. NAM en EZ spelen nog steeds een te grote rol.
Versterkingsopgave omvang: dagkoersen?
Wat is of wordt nu de werkelijke versterkingsopgave? Wat is/wordt de omvang van de versterking? Hoeveel gebouwen voldoen niet aan de norm? Hoe ingrijpend zijn de te nemen maatregelen? Er is nog geen begin van feitelijk antwoord op deze vragen. Wel zijn er speculaties. Steeds andere. Aantallen tussen de 100 en de 75.000 gebouwen zijn de afgelopen twee jaar langs gekomen. Het maakt nogal uit. Momenteel meldt de NCG dat de opgave waarschijnlijk ‘groter wordt dan eerst is aangenomen’. Maar onduidelijk is aan welk ijkpunt hij refereert en onduidelijk is waar hij de veronderstelling op baseert. In het MJP lijkt men nog uit te gaan van een beheersbaar aantal te versterken panden dat afgedaan kan worden met een technocratische en objectgerichte benadering met weinig oog voor de bewoners. Als het om een werkelijk omvangrijke opgave zou gaan, dan zou er een ruimtelijk herstructureringsvoorstel moeten liggen. Of tenminste de aankondiging daarvan.
Versterkingsopgave tempo: vertraagd in plaats van versneld?
Het kabinet heeft vorig jaar besloten dat woningen en andere gebouwen met een veiligheidsrisico binnen vijf jaar aan de veiligheidsnorm moeten voldoen. De NCG spreekt in dit MJP van een periode van vijf jaar voor inspectie en beoordeling en vervolgens binnen vijf jaar versterken. Dat betekent dat het veel langer kan gaan duren! Ondertussen spreekt hij wel van een versnelde versterkingsoperatie. Dat kunnen wij niet rijmen. De eerder gewekte verwachting was dat in 2020 alles in de regio aan de veiligheidsnorm zou voldoen, nu wordt de mogelijkheid open gehouden dat dat pas in 2026 het geval is. En dan alléén voor binnen de 0,2 contour. Voor ons is dat onacceptabel.
Schade belangrijke oorzaak van psychische, lichamelijke klachten
Uit onderzoek is gebleken dat Groningers die te maken hebben gehad met schade aan het huis door aardbevingen veel vaker dan gemiddeld kampen met psychische problemen en stress gerelateerde gezondheidsklachten. De problemen worden groter naarmate er vaker schade optreedt in het eigen huis. Herhalingsschade maakt dat men zich steeds onveiliger voelt, meer te maken krijgt met procedures, meer te maken krijgt met bouwvakkers over de vloer. Mensen kunnen daar – letterlijk – ziek van worden. Er moeten een aantal rigoureuze maatregelen komen om dit serieus aan te pakken.
Causaliteit schrappen
Het Gasberaad vindt mede daarom dat er een einde moet komen aan de verplichting om aan te tonen dat er verband is tussen een schade en de gaswinning, om te beginnen in de 0,2 contour – waar 80 % van de woningen al één of meerdere erkende schades heeft. Gemelde schade moet zonder tussenkomst van inspecteurs of rapporten gewoon gerepareerd of vergoed worden. Dat is in lijn met het steeds breder gehanteerde bewijsvermoeden en past in de gedachte achter de omkering van de bewijslast. Het lost niet alles op maar wel veel. Bewoners worden serieus genomen, worden vertrouwd, en zo veel mogelijk ontzorgd. Geen inspectiebezoeken, geen rapporten, geen frustraties over zogenaamde C-schades, geen contra’s, geen arbiter, geen rechtbank. Meer rust, minder kosten!
